dinsdag 28 augustus 2007

Bacterie overleeft half miljoen jaar

In de permafrost van Siberië, Alaska en de Zuidpool zijn levende bacteriën ontdekt van een half miljoen jaar oud. Het zijn de oudste levende wezens op aarde.
De micro-organismen zijn al die tijd intact gebleven doordat ze actief spontaan optredende beschadigingen in hun DNA repareerden. Een internationaal team van microbiologen berichtte daarover gisteren in het Amerikaanse wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
Lang dachten biologen dat bacteriën het best konden overleven als spore. Sporen zijn slapende, ingekapselde cellen die geen actieve stofwisseling meer hebben. Maar die strategie is niet toereikend voor extreem lange overleving. Vroeg of laat gaat het genoom van deze organismen ten onder aan hydrolyse en oxidatie. De DNA-ketens breken en plakken soms in de verkeerde volgorde weer aan elkaar, waardoor de spore op den duur niet meer levensvatbaar is.
In de permafrost gaat het anders, concluderen de onderzoekers onder leiding van Eske Willerslev van de universiteit van Kopenhagen nu. De stofwisseling blijft op een zeer laag pitje actief waardoor de noodzakelijke DNA-reparaties nog altijd uitgevoerd kunnen worden.
Hiermee kunnen de bacteriën spontane degeneratie net voorblijven, waardoor zij zich weer zouden kunnen gaan delen als het ijs zou smelten.
Het team van Willerslev heeft niet geprobeerd de bacteriën te kweken. In de praktijk is gebleken dat minder dan een procent van de bacteriesoorten zich laat kweken onder laboratoriumomstandigheden. Daarnaast zijn dat soort kweken extreem gevoelig voor besmetting door hedendaagse bacteriën, die de cultuur meteen zouden overgroeien.
Daarom besloten de onderzoekers om het bestaan van levende bacteriën in het ijs indirect via het DNA aan te tonen. Als bewijs voor het bestaan van levende bacteriën voeren lange DNA-ketens (4000 basenparen of langer) op. Alleen organismen die hun DNA op orde weten te houden hebben ketens van die lengte.
De onderzoekers vonden zo bewijs voor levende bacteriën in permafrostbodems tot een half miljoen jaar oud. Ze zeggen dat hun onderzoek implicaties heeft voor het zoeken naar buitenaards leven. Levensvormen in het ijs op Mars en op de maan Europa van de planeet Jupiter zouden mogelijk in vergelijkbare omstandigheden weten te overleven.
redactie@NRC.nl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten