3.300 liter 'onzichtbaar water'

Een katoenen T-shirt kost 2.700 liter water, een ons rundvlees 1.550 liter en een kop koffie 140 liter. Dat blijkt uit berekeningen die de Universiteit Twente gisteren bekendmaakte.

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) gaat de berekeningen gebruiken in bewustwordingscampagnes. ‘Nederland gebruikt per hoofd van de bevolking erg veel dorstige gewassen’, aldus het WNF.

Een Nederlander gebruikt dagelijks 100 liter water uit de kraan. Dat is slechts een fractie van de 3.300 liter water die dagelijks gaat zitten in de consumptie van veelal geïmporteerde levensmiddelen.

‘Onzichtbaar watergebruik’, noemt bedenker prof. Arjen Hoekstra van de Universiteit Twente dit concept. ‘80 procent van het Nederlands waterverbruik doet zich elders in de wereld voor’, aldus Hoekstra. Het enorme waterverbruik ontstaat doordat de onderzoekers de watervraag meetellen tijdens de groei van landbouwgewassen als katoen, koffie, en veevoer als soja en cassave. Ook betrekken de onderzoekers het waterverbruik tijdens het productieproces in hun berekeningen, bijvoorbeeld het wassen van de koffiebonen.

‘De geglobaliseerde economie maakt het water steeds meer onzichtbaar’, zegt Hoekstra. ‘De productie van een landbouwgewas als katoen in droge landen als Pakistan en Oezbekistan vergt veel water door onder meer irrigatie, waarbij als gevolg van menselijke factoren bovendien vaak tot 60 procent verspilling optreedt.’

Het zichtbaar maken van de feitelijke waterconsumptie kan burgers bewuster maken, denken WNF en Hoekstra. De rekenexercitie biedt bovendien beleidsmakers en bedrijven een gereedschapskist waarmee ze hun waterbeheer en waterverbruik kunnen analyseren.
‘Waterbesparing van het toilet is bijvoorbeeld vele malen minder effectief dan katoen betrekken van duurzame plantages, waarvan is aangetoond dat ze 30 tot 60 procent minder water vergen’, aldus Hoekstra. Hij denkt dat het schaarse water uiteindelijk een prijs zal krijgen en dus zal worden doorberekend in de prijs van een T-shirt en pak koffie.

Bij het klimaatprobleem kunnen overheden, bedrijven en burgers ‘klimaatneutraal’ produceren en consumeren, bijvoorbeeld door de aanplant van bomen. Hoekstra voorziet iets dergelijks in het wereldwatervraagstuk. ‘Overheden en bedrijven kunnen producten en grondstoffen betrekken die minder water vergen en afkomstige zijn uit duurzame, waterneutrale projecten.’

Het WNF zegt te maken te krijgen met grote internationale bedrijven die adviezen willen om het waterverbruik terug te dringen. ‘Als overheden vervolgens de waterbesparende adviezen bindend verklaren, zoals met de aardbeienteelt rond de wetlands van Coto Donana in Spanje, krijgen consumenten de mogelijkheid zonder extra moeite en uitgaven te kiezen voor levensmiddelen en kleding die minder water verbruiken’, aldus het WNF.

René Didde@Volkskrant.nl